Μαπούτο

I

(Maputo). Πόλη (966.837 κάτ. το 1997) της Μοζαμβίκης, πρωτεύουσα της χώρας και του ομώνυμου διοικητικού διαμερίσματος (300 τ. χλμ., 1.018.938 κάτ. το 2000). Η Μ. βρίσκεται κοντά στις εκβολές του ποταμού Σπίριτο Σάντο, στο βόρειο τμήμα του κόλπου Nτελαγκόα και ανακαλύφθηκε το 1502 από τον Aντόνιο Kάμπος, έναν καπετάνιο του Bάσκο ντα Γκάμα. Ιδρύθηκε σε μια αμμώδη και βαλτώδη περιοχή, με αποτέλεσμα να παραμείνει ασήμαντη έως το τέλος του 19ου αιώνα. Η αυξανόμενη οικονομική ανάπτυξη της αποικίας και η έντονη εμπορική κίνηση με το γειτονικό Τράνσβααλ –που ενισχύθηκε ακόμα περισσότερο μετά το 1895, όταν αποπερατώθηκε η σιδηροδρομική γραμμή για το Γιοχάνεσμπουργκ– ώθησαν την πορτογαλική κυβέρνηση να κατασκευάσει εκεί λιμάνι, το οποίο αργότερα διευρύνθηκε και απέκτησε νέες εγκαταστάσεις, με αποτέλεσμα να γίνει ένα από τα ζωτικότερα και καλύτερα εξοπλισμένα στη νότια Αφρική. Η πόλη έγινε πρωτεύουσα της Μοζαμβίκης το 1907 και αργότερα συνδέθηκε με μια άλλη σιδηροδρομική γραμμή με την Μπουλαουάγιο (Ζιμπάμπουε). Ονομαζόταν Λορέντσο Μαρκές την περίοδο της πορτογαλικής κατοχής (από τον έμπορο εξερευνητή Λουρένσου Mαρκές) και μετονομάστηκε σε Μ. μετά την ανεξαρτησία της Μοζαμβίκης (1975). Χάρη στη γεωγραφική της θέση, εξελίχθηκε σε διεθνή οδικό και σιδηροδρομικό κόμβο που ευνοεί τις εμπορικές συναλλαγές, ενώ το αεροδρόμιό της παρουσιάζει μεγάλη κίνηση. Φιλοξενεί εργοστάσια χημικών προϊόντων, μηχανουργίας, τροφίμων, επεξεργασίας καπνού και τσιμέντων. Αποτελεί πνευματικό κέντρο της χώρας, διαθέτοντας πανεπιστήμιο και δύο αξιόλογα μουσεία ιστορίας (που στεγάζεται στο φρούριο Nόσα Σενιόρα ντα Kονσεϊσάο) και ζωολογίας.

Στους βάλτους που υπάρχουν γύρω από το Μαπούτο, πρωτεύουσα της Μοζαμβίκης, γίνεται συστηματική καλλιέργεια ρυζιού σε μεγάλη κλίμακα.

II

(Maputo). Ποταμός (560 χλμ.) της νοτιοανατολικής Αφρικής. Πηγάζει από το βόρειο τμήμα της οροσειράς Ντράγκι, δέχεται τα νερά σημαντικών παραποτάμων από τα αριστερά (Ινγκουαβούμα, Ουζούτου) και εκβάλλει στον όρμο Ντελαγκόα του Ινδικού Ωκεανού, σε απόσταση 22 χλμ. από την ομώνυμη πρωτεύουσα της Μοζαμβίκης (πρώην Λορέντσο Μαρκές).